Tác dụng của hoa súng


Hoa súng có tên gọi khoa học là Nymphea, thuộc họ: nymphéacées. Hoa súng còn có nhiều tên gọi khác: huệ nước, nữ vương của sông hồ, hoa hồng...

Hoa súng có tên gọi khoa học là Nymphea, thuộc họ: nymphéacées. Hoa súng còn có nhiều tên gọi khác: huệ nước, nữ vương của sông hồ, hoa hồng của nước... Hoa súng xuất xứ từ chữ “Nympho” để chỉ những nữ thần trong thần thoại Hy Lạp, đây là những nữ thần trẻ trung, xinh đẹp sống ở sông, suối, ao hồ. Và khi nhìn hoa súng hồng nhạt, với cái vẻ thanh tú và sắc hồng dịu dàng của nó bất giác người ta liên tưởng đến loài hoa mang ý nghĩa tượng trưng cho sự lãng mạn, dễ chịu cho tâm hồn.

Thêm một truyền thuyết của người Hy Lạp cho rằng một nữ thần đã chết vì yêu say đắm Hercules - người hùng đã hất hủi nàng, nhưng để tưởng niệm muôn đời, ông đã hóa nàng thành Hoa Súng. Tại nhiều nơi, hoa súng còn là biểu tượng của sự thủy chung, son sắc.

[​IMG] ​

Cây hoa súng có nguồn gốc trong vùng Tiểu lục địa Ấn Độ. Cây đã lan rộng qua các nước khác từ thời cổ đại và trong một thời gian dài giá trị như một loài hoa trong vườn hoa ở Thái Lan và Myanmar để trang trí cho những hồ và vườn tược. Ở Việt Nam có 3 chi là Nymphaea, Euryale và Barclaya với khoảng 5 loài, thường sống hoang dại trong ao, mương, kinh rạch đầm lầy, bầu láng, khắp mọi khu vực của Việt Nam. Trong đó địa danh Đồng tháp Mười là nơi có nhiều bông Súng có nhiều nhất ở Việt Nam.

Bông súng Việt Nam thuộc vùng nhiệt đới, nên đa phần sáng nở, chiều tóp lại, nên dân quê chống xuồng nhổ bông súng là đi từ sáng sớm, lúc mặt trời chưa mọc. Súng là loài cây thảo thủy sinh, có hình dạng đẹp như cây sen nên thường được trồng trong hồ, ao của đình, chùa, trong hồ non bộ. Nhiều nơi, người dân trồng làm cảnh, thực phẩm và làm thuốc.

Lá súng hình tròn, lá đơn, mọc cách. Hoa xếp xoắn vòng: lá đài 4 - 12 (thường 5 - 6) đôi khi có màu và lớn hơn cánh hoa như ở chi Nuphar. Cánh hoa nhiều, xếp lợp (ở chi Nuphar cánh hoa rất nhỏ và có dạng vảy). Nhị nhiều, xếp xoắn. Bộ nhụy gồm 5 - 35 lá noãn, hợp nguyên lá noãn với bầu thượng, trung hoặc hạ. Căn hành trơn trơn, có chồi. Cây bông súng có khả năng tái sinh rất nhanh.

[​IMG] ​

Theo Đông y, bông súng có tác dụng giúp làm dịu dục, chống co thắt, an thần, trợ tim, trợ hô hấp, tăng cường sinh lực; thường được sử dụng trong các trường hợp tình dục bị kích thích, di tinh, mộng tinh, mất ngủ, tim đập nhanh, kiết lỵ, tiêu chảy, ho, viêm bàng quang, viêm thận, tiểu buốt, tiểu són, đau lưng, mỏi gối do thận yếu.

Chữa mất ngủ an thần: Hoa súng 15 - 30g. Sắc 200ml nước còn lại 50ml, uống 1 lần trong ngày, uống 7 - 10 ngày liền. Hoặc phối hợp với các vị khác: Hoa súng 15g, tâm sen 10g, hoa nhài 10g. Tất cả các vị này đều sấy khô tán nhỏ để hãm với nước sôi và lấy nước uống 2 lần trong ngày. Uống liền nhiều ngày.

Chữa đái dắt, viêm bàng quang: Hoa súng 15g, râu ngô 15g, rễ cỏ tranh 10g, rau má 10g, rau diếp cá 10g. Sắc lấy nước uống 2 lần trong ngày.

Làm thuốc bổ thận: Rễ củ súng 40g, thục địa 40g, thạch hộc 30g, hoài sơn 30g, táo nhân 20g, tỳ giải hoặc thổ phục linh 20g. Thục địa thái mỏng chưng cách thủy, sau đó giã nhuyễn. Các dược liệu còn lại phơi khô sao vàng tán thành bột nhỏ mịn rồi trộn với thục địa đã giã nhuyễn cùng mật ong để viên hoàn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g. Hoặc lấy rễ hoa súng 20g, ba kích 12g, cẩu tích 12g, tỳ giải 12g (tẩm rượu sao), hà thủ ô chế với đậu đen 12g, ngưu tất 12g. Tất cả sắc với 400ml nước còn lại 100ml chia 2 lần uống trong ngày.

Thuốc viên hoàn: Tác dụng chữa thận hư, tâm can suy nhược, di tinh, mộng tinh, hoạt tinh, đau lưng, ù tai, viêm ruột mạn, khí hư ở nữ, trẻ đái dầm. Thành phần dược liệu: Rễ hoa súng 15g, quả kim anh 15g, mật ong vừa đủ làm hoàn.

[​IMG] ​

Cách bào chế: Rễ hoa súng cạo bỏ vỏ ngoài, rửa sạch, thái mỏng, phơi khô rồi sao qua, lấy 15g. Quả kim anh cạo hết gai, bổ đôi, nạo sạch hạt và lông rồi cũng sao vàng, lấy 15g. Hai vị trên tán nhỏ mịn, trộn với mật ong để viên hoàn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần từ 5 - 10g.

Chữa cảm nắng: Vị thuốc tuyệt vời chữa cảm nắng: Lấy rễ hoa súng nấu chè ăn trong ngày.

Chữa ho, rát cổ, sốt cao: Lấy rễ hoa súng phơi khô, sau nấu lấy 2 lần nước để cô thành cao lỏng, cho đường làm thành si-rô mà uống, ngày uống 2 - 3 lần, cần uống vài ngày liền.

Một số tác dụng chữa bệnh của cây hoa súng

Cây súng mọc nhiều ở đầm ao, thân rễ ngắn, có nhiều củ con. Theo Y học cổ truyền, các bộ phận của cây được dùng làm thuốc thanh nhiệt, chống say nắng, cầm máu... Đặc biệt, nó còn trị hiệu quả chứng co giật ở trẻ, đau lưng mỏi gối, nam bị di tinh hoặc phụ nữ khí hư bạch đới.​

Một số bài thuốcNam được dùng trong dângian:

Chữa nam di tinh, đái nhiều, nữ khí hư bạch đới không dứt: bài thuốc gồm củ súng sao, kim anh bỏ hạt ở trong vì có độc, lấy lớp vỏ bao ngoài, đốt cho cháy sạch lông gai, sao giòn. Các vị lượng bằng nhau, tán bột uống mỗi ngày 15-20 g với nước sắcrễ ý dĩ làm thang.

[​IMG] ​

Chữa thận hư, tỳ yếu, đau mỏi ngang thắt lưng: củ súng 20 g, ba kích, cẩu tích, tỳ giải (tẩm rượu sao), hà thủ ô (chế với đậu đen đồ phơi 9 lần), ngưu tất mỗi vị 12 g. Sắc uống ngày một thang.

Giải cảm nắng: củ súng nấu chè ăn.

Chữa suy nhược cơ thể, hay đổ mồ hôi trộm, di tinh: củ súng nấu chín, bóc vỏ 400 g. Củ mài nấu chín, bóc vỏ 800 g. Phơi khô tán nhỏ, mỗi lần dùng 10 g nấu thành chá oăn hằng ngày lúc đói. Bài thuốc này còn có tác dụng bồi bổ, ích chí, mạnh tinh.

Chữa hen suyễn ở ngườigià và trẻ em: củ súng và hạt cải củ, hai thứ lượng bằng nhau, đem đồ chín, phơi khô, tẩm nước cốt gừng, tán nhỏ thành bột, luyện vớimật ong thành viên hoàn bằng hạt ngô đồng, ngày uống 50 viên với nước sôi. Bài thuốc còn có tác dụng bổ dưỡng, giảm ho, cắt cơn hen.

Ngày nay, qua rất nhiều nghiên cứu hàng đầu thế giới, hoa súng đã được công nhận về công dụng dưỡng trắng dịu nhẹ đối với da tổn thương và da nhạy cảm. Cùng tìm hiểu những công dụng của tinh chất hoa súng đối với làn da.​

Tác dụng làm đẹp của tinh chất hoa súng

Hoạt chất chiết xuất từ hoa súng có khả năng làm trắng dịu nhẹ, đặc biệt thích hợp sử dụng cho làn da nhạy cảm và da bị tổn thương bởi ánh nắng mặt trời.

[​IMG] ​

- Cùng với các tế bào sừng, các lipid biểu bì rất cần thiết cho chức năng rào cản của da. Chúng tạo thành “vữa hồ“ hay là “xi măng” của lớp tế bào sừng. Những tổn thương đối với màng tế bào này sẽ thể hiện rõ rệt trên làn da. Ví dụ: da khô là da thiếu lớp lipid sinh lý ở thượng bì, làm tăng mất nước qua da và biểu hiện là da mỏng, dễ tổn thương và dễ bong tróc, nứt nẻ. Tinh chất hoa súng có tác dụng phục hồi lớp lipid trên da và tăng cường bảo vệ da.

- Cung cấp các yếu tố cần thiết (amino acid) giúp tái cấu trúc da nhanh chóng sau các tổn thương (do mụn, do tác động của ánh nắng, do khói bụi, …).

- Giúp da sáng đẹp rõ rệt và giảm đáng kể các đốm sẫm màu đối với da bị đốm, da nám sạm và tàn nhang.

- Cuộc sống hiện đại với những mối lo không tưởng tác động không nhỏ đến làn da như khói bụi, môi trường ô nhiễm, tia UV, các kích thích từ bên ngoài, mụn, … Những tác nhân trên không những gây stress cho da, mà còn khiến tình trạng da ngày càng xấu đi và thể hiện rõ rệt ra bên ngoài. Tinh chất hoa súng giúp giảm đáng kể sự hình thành melanin bởi các tác nhân trên, tránh được các biểu hiện xấu bên ngoài như nám da, tàn nhang và mụn.

- Ức chế sự hình thành các tác nhân gây kích ứng giúp giảm kích ứng da (do mụn, do tác động của ánh nắng, do khói bụi, …), bảo vệ da chống lại sự lão hóa

- Bảo vệ da dưới tác động của ánh nắng mặt trời, duy trì sức khỏe cho làn da.

[​IMG]

- Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, Undecylenoyl Phenyalanine cũng có tác dụng ức chế quá trình tạo thành Melanin bằng sự kết hợp của nhiều cơ chế, giúp hết các sắc tố đen, làm da trắng sáng nhanh chóng. Với sự kết hợp của cả tinh chất hoa anh đào và Undecylenoyl Phenyalanine, hiệu quả ngăn ngừa hắc sắc tố melanin, trị nám da và giúp trắng sáng được chứng minh hiệu quả hơn đến 60% so với sử dụng đơn độc từng thành phần.​


Tham khảo thêm về cách trồng hoa súng

Các loài súng sinh sống ở các khu vực ao, hồ và đầm lầy, với lá và hoa nổi lên trên mặt nước. Lá súng hình tròn, các chi Nymphaea và Nupharcó lá bị khía chữ V nối từ mép lá tới phần cuống lá, nhưng chi Victoria lại có lá hoàn toàn tròn và không bị khía. Lá đơn, mọc cách. Hoa xếp xoắn vòng: lá đài 4 - 12 (thường 5 - 6) đôi khi có màu và lớn hơn cánh hoa như ở chi Nuphar. Cánh hoa nhiều, xếp lợp (ởchi Nuphar cánh hoa rất nhỏ và có dạng vảy). Nhị nhiều, xếp xoắn. Bộ nhụy gồm 5 - 35 lá noãn, hợp nguyên lá noãn với bầu thượng, trung hoặc hạ. Tổng cộng 4-6 chi và khoảng 60-80 loài (tùy theo hệ thống phân loại), phân bố rộng khắp thế giới. Ở Việt Nam có 3 chi là Nymphaea, Euryale và Barclaya vớikhoảng 5 loài.

Theo phân loại của nghề làm vườn thì các loài súng bao gồm 2 thể loại chính là: súng chịu rét và súng nhiệt đới. Các loài súng chịu rét chỉ nở hoa vào ban ngày còn các loài súng nhiệt đới có thể nở hoa vào ban ngày hoặc ban đêm cũng như là nhóm duy nhất có chứa các loài súng với hoa có màu xanh lam.

Khả năng tồn tại của hạt súng theo thời gian là rất dài, vào khoảng 2000 năm.

[​IMG]

Hoa súng có thể có mùi thơm (chẳng hạn loài súng thơm Nymphaea odorata). Hiện nay, tồn tại khoảng vài trăm giống hoa súng khác nhau.​

Hoa Súng - cách trồng và công dụng chữa bệnh

Để hoa sen, súng nở quanh năm: cắt bỏ tất cả các bông hoa đã chết khi chúng chìm xuống và cắt sát tậncuống đồng thời loại bỏ tất cả các lá đã chết hoặc đang héo. Đối với cây sen nếu bị chết cần cắt bỏ hết phần thân trên chỉ chừa lại khoảng 10 – 15 cm phía trên củ rễ, cứ để như vậy và đến đầu hè sẽ mọc trở lại. Súng cần thời tiết ấm và sẽ mọc lại khi nhiệt độ nước lên đến 22o C. Đồng thời cần bón phân và phun thuốc địnhkỳ để súng có bộ lá to, mướt và tạo ra những bông hoa đẹp và thơm.

Bón phân: Bón gốc: Bón luân phiên giữa NPK 16-16-8S và NPK 12-12-17-9 TE địnhkỳ 1 tuần/1 lần. Đối với chậu Þ = 30 cm cho 5g/chậu, đối với chậu lớn hơn là 10g/chậu.

Bón lá: Dùng ba lá xanh Growmore 30-30-11 cho mùa nắng và 6-30-30 cho mùa mưa. Nếu cây phát triển chậm có thể dùng thêm Atonik cho cây mau phục hồi.

[​IMG]

Phun thuốc: Có thể phun kết hợpvà luân phiên các loại thuốc tùy loại bệnh hoặc sâu như: Confidor, Lanatte, Kasumin, Dithane, Slug Super…

Bổ sung bùn vào các chậu sen, súng 3 tháng/lần.

Cần lưu ý là cây sen, súng không chịu được nước có độ mặn cao và không nên bón Ure vào mùa mưa vì cây sẽ mọc vống cao và yếu, đồng thời không bón bánh dầu cho cây vì sẽ gây thối thân cây.

Trồng hoa súng trong những bồn hay chậu lớn làm bằng plastic hoặc sành, sứ. Những chiếc bồn này cần đủ rộng để thân rễ mọc lan ra. Vì thân rễ của loại cây này chủ yếu mọc lan trên mặt đất chứ không cắm sâu, vì vậy cần loại bồnrộng hơn là sâu. Tốt nhất bạncần dùng bao tải cũ lót phía dưới để cho đất không bị rơi ra qua các vết nứt.

Chất trồng hoa súng hoa là bùn hoặc đất (ngâm đất vào nước khoảng 1 tuần, bóp nát đất là có thể trồng được).Vật để trồng súng là ang, chậu (đường kính từ 40 cm trở lên là được, sâu khoảng 30 – 40 cm, bịt kín lỗ), thùng xốp v.v.v. Vật trồng càng to, rộng, nhiều bùn đất, phân bón thì cây càng phát triển tốt, lá và hoa càng to. Vật trồng càng nhỏ, phân bón kém thì lá và hoa sẽnhỏ hơn.

[​IMG]

Độ sâu lý tưởng để trồnghoa súng là 30 – 40 cm , chiều cao mặt nước tính từ cuống lá là 4- 5 cm , nếu trồng sâu quá cây sẽ chỉ có nhiều lá mà ít có hoa thậm chí cây sẽ chết.

Phân bón cho hoa súng là phân bánh dầu, phân vi sinh, NPK, phân chuồng đã ủ hoai mục (cho vào bùn đất trước khi trồng cây) . Với phân vi sinh, NPK bón 1 thìa café (gói vào giấy báo, 1 hoặc 2 tháng 1 lần) cho dưới gốc cây để cây phát triển tốt nhất.

Hoa súng là loại cây sân vườn (không có hoa hoặc chết nếu trồng trong nhà), cây cần ít nhất 6 – 7 h ánh sáng mặt trời để cây có quang hợp và có hoa thường xuyên.

Mỗi bông hoa súng thường nở được 3 ngày, sau 3 ngày sau ta ngắt bông hoa để cây có sức nuôi bông khác (ta ngắt sát gốc cây). Tương tự như thế với lá súng khi vàng úa ta cũng ngắt đi để cây ra nhiều lá khác.

[​IMG] ​

Khi trời tiết quá nóng ta nên tưới cho súng, sen vào buổi chiều mát để cây không mất sức (cây ưanắng nhưng dễ cây phải mát).

Hoa súng sinh sản từ hạt , từ lá và từ củ ( với loại lá dày, cứng)​